Is é an leabhar “Motherfóclóir: Dispatches from a Not So Dead Language” an céad leabhar ar ár liosta. Tosnóidh mé le sin mar is leabhar deas greanmhar é, níl sé ró–dháiríre agus tá sé trí Béarla faoin Gaeilge, mar sin bheadh sé an oirúineach do thosaitheoirí. Ritheann an leabhar sin trí na focail is tábhachtaí i saol na Gaeilge le cruinneas ‘s i slí neamhfhoirmúil, greanmhar. Oireann an leabhar sin d’aon labhraidóir nó fiú foghlaimóir na Gaeilge. Leabhar suimúil, eadaeachasúil is ea é an leabhar seo ach seachas gach rud mar sin, an rud is fearr faoin leabhar ná go spreagach sé grá don Ghaeilge!
Cad é an chéad leabhar eile ar an liosta ach “Peig” … Tá fhios agam, ná taispéain an liosta seo do aon duine a rinneadh an ardteist roimh 1999 ach níl an ‘bad rep’ a fhaigheann Peig cothrom in aon chorr! Nílim ag dhéanamh staidéar ar an Gaeilge (i.e ní raibh orm Peig a léamh) ach thug mo sheanathair an leabhar dom agus tá áthas an domhain orm go rinne sé sin! Ba bhean iontach cróga, greannmhar í Peig agus nuair a bhí sí óg, rógaire beag! Ghoid sí cáca nuair a ag an am sin (bhí orm an píosa sin a léamh arís agus arís chun dhéanamh cinnte gur leigh I gceart mé é). Ach gan aon rud eile is Scéalaí iontach í Peig.
D’inis mé bréag ag an dtús… Níl an leabhar seo go hiomlán as nó faoin Gaeilge. Is é an leabhar seo an leabhar is mo laibhraítear faoi ar Twitter faoi láthair; “A Ghost in the Throat”. Leabhar iontach is ea í. Cruthaíonn Doireann Ní Ghríofa domhan nua lena focail agus faigheann létheoir léargas ar a saol.
Cosúil le Peig is téacs feimineach é seo agus tá scéalaíochta dochreidte ann chomh maith! Freisin tá an cuid is mó den scéal suite i gCorcaigh agus mar sin is mar brionglóid d’aon ‘Corconian’ é. Feimineachas, Corcaigh, dán álainn Gaelach agus UCC céard eile a mbeadh ag teastáil uainn?
Ag labhairt faoi UCC, tá’n chéad leabhar eile scríofa le (b’fhéidir) an Léachtóir Gaeilge is cáilúila ó UCC; Séan Ó Ríordáin. Sa cnuasach filíochta seo; “Selected Poems; Séan Ó Ríordáin”, is féidir linn éalú ón fíor scéal. Tugann Ó Ríordáin saorise dúinn sa leabhar seo agus tugann a chuid dánta léargas iontach dúinn do Corcaigh (arís Corconians, féach anseo) agus d’Éireann ag an am sin. Díríonn na dánta seo ar saoirse agus Séan sé féin mar príomh ábhair agus faoi láthair nach an oriúineach atá siad (ansin nuair nach bhfuil alán Saoirse againn agus níl rogha againn ach chun a bheith ‘inbhreithnitheach’. Tóg sos beag ó d’aigne féin agus té ag ransú aigne Séan Ó Ríordáin ar feadh tamaill!
Cúpla Leabhair sa Bhreis (in aon ord ar leith…)
“Gaeilge a Radical Revolution”: Níl a fhios agam cé chomh radachach atá labhairt na Ghaeilge sa lá atá inniu ann… ach ní chaithfidh tú a bheith i do ‘Rebel without a Cause’ níos mó, seo é do sheans, leigh an leabhar seo agus bheartaigh chun éirí an-mhaith sa gramadach!
“Gluaiseacht”: Labhair den scoth is ea é Gluaiseacht. Leabhar Gaelach i stíl (cosúil le) ‘Michael Morpurgo.’ San Aifric tugann seans do ghrúpa beag éalú as an fóréigean atá iontú agus ‘An Eoraip’ a fháil? Is iontach an leabhar don éalúaíocht é Glusiaseacht chomh maith. Greannmhar, álainn agus eadóichaiseach arís. Scríofta le an fhear iontach Irish Times sé féin ‘Alan Titley’ ní bheidh tú in ann an leabhar a chur síos!
“Trumpataí Dumptaí agus an Falla Mór”: Leabhar iontach topicúil atá ann sa leabhar seo ó Ré Ó Leigheas. (An Fhear a scríobh; An Punk agus An Rún). Níl dealbha céir sa leabhar seo ach tá na caractéir atá ann níos áibhéalacha ná aon [living satue of Barry McGuiggan]. Sa lá atá inniu ann tá’n chuma ar an scéal nach bhfuil gá le aoir a thuilleadh nuair a mbíonn an fíor-saol chomh-chraicáilte! (Tá labhair scríofta faoi Obama ag Ré chomh maith dá mbeifeá ag lorg leabhar eile cosúil le sin tar éis é a léamh; “Osama, Obama, Ó, a Mhama”).
